Vergaderen

De belangrijkste reden dat ik naar Indonesië ben gekomen is de vergadering van het AREAS (Asian Rhino and Elephant Action Strategy)-programma. Dit programma verenigt al onze collega’s die werken in de leefgebieden van de Aziatische neushoorns en olifanten in India, Nepal, Indonesië, Cambodja, Laos, Vietnam, Maleisië, Bhutan en Thailand. De drie Aziatische neushoornsoorten en de Aziatische olifant behoren tot de meest bedreigde diersoorten ter wereld en het AREAS programma bundelt de krachten om effectiever en efficiënter te werken aan de bescherming van deze soorten.

Aangezien deze vergadering gekoppeld was aan de vergadering van WWF Indonesië over hun soortenprogramma (naast olifanten en neushoorns, ook tijgers en orang utans) kon ik die ook bijwonen en zo nog meer leren over de successen, uitdagingen en plannen voor de toekomst. Er werd in beide vergaderingen veel gekeken naar de eerder gestelde doelstellingen en of we die met de huidige inzet ook daadwerkelijk gaan halen. In sommige gevallen helaas niet. Nog steeds verdwijnt er veel leefgebied en zijn de verschillende soorten zeer gewilde prooien voor stropers. Ook neemt het aantal conflicten tussen olifanten en mensen toe. Dit komt voornamelijk door afname van leefgebied en meer menselijke activiteit in het gebied. De kans dat mens en olifant elkaar tegen komen neemt zo dus toe. Meestal gaat het om gewassen en plantages die vertrapt of leeggegeten worden, maar in uiterste gevallen vallen er ook dodelijke slachtoffers. Niet alleen onder de menselijke bevolking overigens… Olifanten worden vergiftigd nadat ze problemen hebben veroorzaakt in dorpen of plantages, of preventief wanneer boeren bang zijn dat ze schade zullen aanrichten.

Hoe kunnen we als organisatie samen met partners beter met deze bedreigingen omgaan en waar moeten we onze prioriteit leggen? Dat was één van de belangrijkste vragen. Het antwoord is helaas nog niet zo simpel, het zijn complexe problemen waarbinnen allerlei factoren en partijen een rol spelen. Maar we zullen harder moeten optreden tegen stroperij met grotere inzet van patrouilles en werken aan betere veroordeling van stropers. Ook is er meer onderzoek nodig naar de soms zeer kleine overgebleven populaties om meer te weten te komen over hun leefgebied en of ze aan elkaar verwant zijn (DNA onderzoek). Hiermee kunnen we gerichter werken aan beschermingsplannen voor hun leefgebied en in sommige gevallen zelfs fokprogramma’s opzetten. En we moeten zorgen dat conflicten tussen mens en olifant worden voorkomen.

Het is duidelijk dat we veel van elkaar kunnen leren uit de verschillende gebieden waar olifanten en neushoorns voorkomen, ook uit zuidelijk Afrika. Er waren twee Afrikaanse collega’s aanwezig en er werden verschillende onderwerpen gevonden waar op kan worden samengewerkt en kennis over kan worden uitgewisseld. Zo zijn er afgelopen najaar al een aantal collega’s en parkmanagers (van de Indonesische overheid) naar Zuid-Afrika afgereisd om een translocatie van een zwarte neushoorn mee te maken en te leren hoe dit in zijn werk gaat. Natuurlijk zijn de Aziatische neushoorns in veel opzichten anders dan hun Afrikaanse neefjes, maar technieken die worden toegepast voor hun bescherming zijn veelal gelijk.